Poetry International Poetry International
Dichter

Yves Bonnefoy

Yves  Bonnefoy

Yves Bonnefoy

(Frankrijk, 1923 - 2016)
Biografie
In 2005 werd in Frankrijk voor het eerst de bundel van een levende dichter op de verplichte leeslijst voor het eindexamen middelbare school geplaatst: Les planches courbes (De kromme planken, 2001) van Yves Bonnefoy. Een direct effect daarvan is dat de bundel in twee jaar tijd een oplage van 140.000 exemplaren heeft gehaald. De uitverkiezing op zich getuigt van het belang dat men in Frankrijk aan Bonnefoy toekende. Maar ook buiten de Franse grenzen wordt zijn poëzie hoog gewaardeerd; als bewijs daarvoor mag gelden dat zijn naam geregeld terugkeerde op de shortlist voor de Nobelprijs voor literatuur.

Yves Bonnefoy werd in 1923 geboren te Tours. Na zijn studies wiskunde en wijsbegeerte bouwde hij als literair onderzoeker en kunsthistoricus een universitaire carrière op die in 1981 werd bekroond met zijn benoeming aan het vermaarde Collège de France. Toch is het in de poëzie dat hij zijn beleving van de wereld het best verwoord vindt.

Wat Bonnefoy in poëzie wil vatten is de onmiddellijke ervaring van de eenheid tussen mens en wereld: ‘Een wereld die zou zijn beleefd zonder afstand, zonder kloof tussen object en subject, zonder woorden, behalve om te laten horen wat de woorden te buiten gaat in de tegenwoordigheid van de dingen.’ De dichter staat voor de taak de eenheid te bewaren die nu precies door de handeling van het schrijven teniet wordt gedaan. Allereerst omdat de dichter afstand neemt van de beleving om er in een tweede moment – het moment van het schrijven – op terug te keren. Vervolgens omdat het teken waarvan hij zich bedient zich tussen de mens en de wereld wrikt en er hem opnieuw van scheidt. De dichter kan enkel slagen wanneer hij de taal van bemiddeling tot ‘tegenwoordigheid’ weet te dwingen, tot eenzelfde concreetheid als ‘de stilte die ontstijgt aan een veld stenen’.

Yves Bonnefoy wijst ook op de ethische verantwoordelijkheid van de dichter. Zijn woord wil niet alleen de lezer in contact brengen met het Universele, het beoogt eveneens de mensen te binden. Hier staat de dichter voor de hindernis dat onze samenleving niet langer symbolen kent die door iedereen worden gedeeld, zodat hij ze opnieuw moet uitvinden in zijn strikt persoonlijke leven. Zijn woord zal daardoor noodzakelijk hermetisch klinken, maar er zijn sleutels – enkele ervan vindt men in de talrijke essays over poëzie, wijsbegeerte en schilderkunst waarmee Bonnefoy zijn creatieve weg heeft gemarkeerd.
© Jan H. Mysjkin (Translated by Sarah Lawson)
Yves Bonnefoy was te gast op het 38e Poetry International Festival in 2007. Deze tekst werd ter gelegenheid van dat optreden geschreven.

Publicaties
Du mouvement et de l1immobilité de Douve, 1953
Hier régnant désert, 1958
Pierre écrite, 1964
Dans le leurre du seuil, 1975
Ce qui fut sans lumière, 1987
Début et fin de la neige, 1991
La vie errante, 1993
Les planches courbes, Mercure de France, 2001 (tous au Mercure de France et dans la collection Poésie-Gallimard)
Keats et Leopardi, Mercure de France, 2000.
Le coeur-espace 1945, 1961, Farrago, 2001


Proza
L'Improbable, Mercure de France, 1959
Arthur Rimbaud, Le Seuil, 1961
Un rêve fait à Mantoue, Mercure de France, 1967
Rome, 1630, Flammarion, 1970
L'Arrière-pays, Skira, 1972 (Gallimard, 1998)
Le Nuage rouge, Mercure de France, 1977
Entretiens sur la poésie, Mercure de France, 1981
Récits en rêve, Mercure de France, 1987. Aussi en Poésie-Gallimard, sous le titre Rue Traversière.
La vérité de parole, Mercure de France, 1988
Alberto Giacometti, biographie d'une oeuvre, Flammarion, 1991
Dessin, couleur et lumière, Mercure de France, 1995.
Théâtre et poésie: Shakespeare et Yeats, Mercure de France, 1998
Destins et lieux de l'image, Le Seuil, 1999
La Communauté des traducteurs, Press. Univ. de Strasbourg, 2000
L'enseignement et l'exemple de Leopardi, William Blake, 2001
Le théâtre des enfants, récits, William Blake et Cie
André Breton à l'avant de soi, essai, Farrago
Remarques sur le regard, essais, Calmann-Lévy, 2002
Sous l'horizon du langage, essais, Mercure de France, 2002.
Le nom du roi d'Asiné, essai, Virgile, 2003.
Nombreuses traductions de Shakespeare (Hamlet, Macbeth, Le roi Lear, Roméo et Juliette, Jules César, Le Conte d'hiver, la Tempête, Antoine etCléopâtre, Othello, Comme il vous plaira, etc.) et de poèmes de Yeats.
Edition du Dictionnaire des mythologies et des religions des sociétéstraditionnelles et du monde antique (Flammarion, 1981)
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Versopolis
J.E. Jurriaanse
Gefinancierd door de Europese Unie
Elise Mathilde Fonds
Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot
Veerhuis
VDM
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère