Durs Grünbein

Voor veel mensen was hij de dichter van het verenigde Duitsland na de hereniging, maar de toekenning van de prestigieuze Georg Büchnerprijs in 1994 veranderde dat beeld. Met het door Michael Hoffmann samengestelde boek Ashes for Breakfast (2005) werd Grünbeins werk voor het eerst toegankelijk voor de Engelse lezer. Het boek roept een krachtige, neurotische urbane energie op. Grünbein heeft sindsdien nog heel veel geschreven en zijn toon blijft voortdurend veranderen. Goeddeels verdwenen is zijn ‘esthetica van het sarcasme’: losjes gestructureerde gedichten die de dingen letterlijk tot op het bot afschrapen, met hun anatomisch aangezette cynisme.

Als hij van Berlijn naar Rome verhuist, zien we in zijn nieuwe bundels Aroma (2010) en Koloss im Nebel (2012) nieuwe elementen ontstaan: een klassieke achtergrond, nieuwe vormrestricties en een sobere, architecturale stem. Maar in recent werk treffen we een meer gefragmenteerde esthetica aan en een stem die persoonlijker en speelser is. Sinds 1988, toen hij als jongeman van vijfentwintig op verpletterende wijze debuteerde (Grauzone morgens) met een bijtende afrekening met Oost-Duitsland, waar hij opgroeide, heeft Grünbein meer dan dertig dichtbundels en prozawerken gepubliceerd, die inmiddels in tientallen talen zijn vertaald. Zelf vertaalde hij ook: onder meer werk van Aeschylus, Seneca en Sarah Kane. Ook werkte hij samen met de hedendaagse Japanse dichter Yûji Nawata (Lob des Taifuns, 2009).

Met al zijn vertalingen van klassieke en hedendaagse auteurs, zijn essays over hedendaagse Europese literatuur en zijn samenwerkingsprojecten met beeldende kunstenaars, componisten en cineasten is hij een zeer Europese schrijver, die de reikwijdte en de geschiedenis van de literatuur op velerlei terrein verkent. Dat zien we terug in de vele internationale prijzen die hij ontving.

Bibliografie

Poëzie
Grauzone morgens, gedichten, 1988.
Schädelbasislektion, gedichten, 1991
Den Teuren Toten, gedichten, 1994.
Falten und Fallen, gedichten, 1994.
Galilei vermisst Dantes Hölle und bleibt an den Massen hängen, essays, 1996.
Nach den Satiren, gedichten, 1999.
Das erste Jahr, essays, 2001.
Erklärte Nacht, gedichten, 2002.
Una storia Vera. Ein Kinderalbum in Versen, gedichten, 2002.
Warum schriftlos leben, essays, 2003.
Vom Schnee oder Descartes in Deutschland, gedicht, 2003.
An Seneca. Postskriptum, 2004.
Antike Dispositionen, essays, 2005.
Porzellan. Poem vom Untergang meiner Stadt, gedicht, 2005.
Des Misanthrop auf Capri, historiën en gedichten, 2005.
Strophen für übermorgen, gedichten, 2007.
Der cartesische Taucher: Drei Meditationen, essays, 2008.
Lob des Taifuns, gedichten, 2008.
Die Bars von Atlantis: Eine Erkundigung in vierzehn Tauchgängen, essays, 2009.
Vom Stellenwert der Worte, essays, 2010.
Aroma. Ein römisches Zeichenbuch, gedichten 2010.
Koloss im Nebel, gedichten, 2012.
Cyrano oder die Rückkehr vom Mond, gedichten, 2014.

In Engelse vertaling
Ashes for Breakfast: Seleted Poems, vertaald door Michael Hofmann, 2005.
The Bars of Atlantis: Selected Essays, red. Michael Eskin, 2010.
Descartes’ Devil: Three Meditations, vertaald door Anthea Bell, 2010.
The Vocation of Poetry, vertaald door Michael Eskin, 2011.
Mortal Diamond: Selected Poems, vertaald door Michael Eskin, 2013.

Prijzen, een selectie
Georg Büchnerprijs (1994)
Friedrich Nietzscheprijs (2004)
Friedrich Hölderlinprijs (2005)
Berlijnse literatuurprijs (2006)
Premio Internazionale di Poesia Pier Paolo Pasolini (2006)
Samuel Bogumil Lindeprijs (2009)
Ordre pour le Mérite (2008)
Grootkruis van de Orde van Verdienste met Ster (2009)
Tomas Tranströmerprijs (2012)

Links
In Engels

Profiel en gedichten: Poetry Foundation
Profiel en gedichten: Lyrikline