Poetry International Poetry International
Dichter

Tomaž Šalamun

Tomaž  Šalamun

Tomaž Šalamun

(Slovenië, 1941 - 2014)
Biografie
De Sloveense dichter Tomaž Šalamun ontsnapt aan iedere vergelijking; de procedures die zijn fantasie benut behoren alleen tot zijn land of de hoofdstad daarvan als hij dat wil. Dat betekent niet dat zijn werk volstrekt particulier is, hoewel hij verbluffend persoonlijk kan zijn als hij in de stemming is. Hij is, als dichter, buitengewoon slim, maar hij is ook intelligent genoeg om die slimheid in naam van de poëzie te temperen wanneer hij daar zin in heeft. Zijn werk is elegant en ironisch, dikwijls surreëel en met donkere humor omrand, maar het kan ook scherp en grimmig zijn. Niets ontgaat hem. 
Tomaž Šalamun werd in 1941 geboren in Zagreb, maar groeide op in Koper, een Sloveense kuststad ten zuiden van Triëst. In 1966 behaalde hij zijn doctoraal kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Ljubljana. Šalamun, die in 2000 de Prešerenprijs won, was in de jaren zestig en zeventig de leidende figuur van de poëtische avant-garde in Slovenië. In het begin van de jaren zeventig verbleef hij twee jaar in Iowa, waar hij deelnam aan het International Writing Programme, en nadien woonde hij gedurende perioden in Amerika. In 1966 werd hij cultureel attaché van Slovenië in New York. Hij publiceerde 45 dichtbundels in het Sloveens. Zijn werk is vertaald in twintig verschillende talen, wat alles bij elkaar 80 boeken opleverde, en er werden in talloze bloemlezingen gedichten van hem opgenomen. Hij was Fulbright Fellow aan de Colombia University in New York en gasthoogleraar aan de Universiteiten van Alabama, Georgia, Massachusetts en Tennessee. Šalamun verbleef bovendien als writer-in-residence bij DAAD Berlijn en Cité des Arts Paris, in Bogliasco, Yaddo en MacDowell.
 
Zijn natuurlijke belangstelling voor het absurde, speelse en irrelevante werd vooral gewekt door zijn studie van de naoorlogse kunst in Amerika en van dichters als Frank O’Hara, John Ashbery en niet te vergeten Walt Whitman. Maar hij blijft een grote naoorlogse Centraal-Europese dichter, wat betekent dat onbeschaamdheid en bevlogenheid in zijn werk om voorrang strijden en hij steevast het vanzelfsprekende en het prozaïsch betekenisvolle tracht te vermijden. Zo zorgt hij ervoor dat niets de poëzie kan laten plaatsvinden, en dat de poëzie op haar beurt belangrijker kan worden dan geschiedenis of politiek of louter filosofie.
© Iztok Osojnik (Translated by Jabik Veenbaas)
Bibliografie
 
In het Sloveens
 
Poker, samozaložba, Ljubljana, 1966
Namen pelerine, samozaložba (Edicija Oho), Ljubljana, 1968
Romanje za Maruško, Cankarjeva založba, Ljubljana, 1971
Amerika, Obzorja, Maribor, 1972
Bela Itaka, Državna založba Slovenije, Ljubljana, 1972
Arena, Lipa, Koper, 1973
Sokol, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1974
Imre, Državna založba Slovenije, Ljubljana, 1975
Turbine, Obzorja, Maribor, 1975
Druidi, Lipa, Koper, 1975
Praznik, Cankarjeva založba, Ljubljana, 1976
Zvezde, Državna založba Slovenije, Ljubljana, 1977
Metoda angela, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1978
Po sledeh divjadi, Lipa, Koper, 1979
Zgodovina svetlobe je oranžna, Obzorja, Maribor, 1979
Maske, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1980
Balada za Metko Krašovec, Državna založba Slovenije, Ljubljana, 1981
Analogije svetlobe, Cankarjeva založba, Ljubljana, 1982
Glas, Obzorja, Maribor, 1983
Sonet o mleku, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1984
Soy realidad, Lipa, Koper, 1985
Ljubljanska pomlad, Državna založba Slovenije, Ljubljana, 1986
Mera časa, Cankarjeva založba, Ljubljana, 1987
Živa rana, živi sok, Obzorja, Maribor, 1988
Otrok in jelen, Wieser, Celovec/Salzburg, 1990
Hiša Markova, Aleph, Ljubljana, 1992
Glagoli sonca: izbrane pesmi, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1993
Ambra, Mihelač, Ljubljana, 1995
Črni labod, Mihelač, Ljubljana, 1997
Knjiga za mojega brata, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1997
Morje, Nova revija, Ljubljana, 1999
Amerika, Mondena, Grosuplje, 2000
Zelen ogenj, zelen cvet, / Fuoco verde, fiore verde, Lipa, Koper, 2000
Table, Litera, Maribor, 2002
Od tam, Mladinska knjiga, Ljubljana, 2003
Z Arhilohom po Kikladih, Cankarjeva založba, Ljubljana, 2004
Kaj je kaj, Didakta, Radovljica, 2005
Sončni voz, Študentska založba Beletrina, Ljubljana, 2005
Sinji stolp, Študentska založba Beletrina, Ljubljana, 2007
Njanja me od nikoder obišče kot riba, Hyperion, Koper, 2008
Levu sem zribal glavo do pol gobca, potem sem nehal, Cankarjeva založba, Ljubljana, 2009
Mrzle pravljice, Nova revija, Ljubljana, 2009
Ko vdre senca / When the shadow breaks / Quand l’ombre force, Litterae Slovenicae (Društvo pisateljev Slovenije), Ljubljana, 2010
Letni čas, LUD Literatura, Ljubljana, 2010
 
 
Selectie vertaalde werken
 
In het Engels
 
The Selected Poems of Tomaž Šalamun (translated by Elliot Anderson, Anselm Hollo, Deborah Kohloss, Sonja Kravanja, Veno Taufer and Michael Waltuch; introduction by Robert Hass), Ecco (Modern European Poetry Series), New York, 1988
 
The Four Questions of Melancholy: New and Selected Poems (translated by Christopher Merrill), White Pine Press, New York, 1997 (reprinted 1999, 2002 and 2007)
 
The Book for My Brother (translated by Anselm Hollo, Christopher Merrill, Matthew Rohrer, Phillis Levin, Peter Richards, Ana Jelnikar, Joshua Beckman, Elliott Anderson, Marko Jakše and Andrew Wachtel), Harcourt, Orlando, 2006
 
Woods and Chalices (translated by the author and Brian Henry) Harcourt, Orlando, 2008
 
In het Vlaams
 
Alleen in jou heb ik gegorgeld van geluk (translated by Raymond Detrez), Plantage, Leiden, 1995
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Versopolis
J.E. Jurriaanse
Gefinancierd door de Europese Unie
Elise Mathilde Fonds
Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot
Veerhuis
VDM
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère