Poetry International Poetry International
Dichter

Christian Bök

Christian Bök

Christian Bök

(Canada, 1966)
Biografie
Voor Christian Bök kan een gedicht alles zijn, en kan alles een gedicht zijn. Hij is een bijzonder veelzijdig dichter, die zowel een bestseller op zijn naam heeft, als een gedicht dat voor mensen onleesbaar is.

 
Bök is in zijn dichtpraktijk stevig geworteld in de avant-garde, zoals in de patafysica, de parodistische wetenschappelijke leer van Dr. Faustroll uit het gelijknamige boek van Alfred Jarry, in de klankgedichten van Dada en Kurt Schwitters en in de experimenten van de Frans-Italiaanse Oulipo-groep, waarvan de schrijvers (Raymond Queneau, George Perec, Anne F. Garréta) zichzelf strenge regels oplegden om de vrijheid van het schrijven te kunnen heroveren. Het is echter niet zo dat Bök terugverlangt naar de groene weiden van de twintigste eeuw. Hij is ook co-auteur van een van de eerste internet-memes, het Virus-23-meme, en heeft kunstmatige talen ontworpen voor televisieseries, zowel voor buitenaardse wezens als voor een volk in het Amazonegebied.

Zijn dichtbundels zijn maar een klein deel van zijn activiteiten als dichter. De eerste, Crystallography, verscheen in 1994, en verkent de relatie tussen kristallen en taal. Zo staan er gedichten in over de aard van bepaalde kristallen, maar ook gedichten in de vorm van een kristal. Vervolgens werkte hij zeven jaar lang aan Eunoia, een boek met vijf hoofdstukken, die elk slechts een van de vijf klinkers gebruiken. Dit boek werd bekroond met de Griffin Poëzieprijs en kwam op de bestsellerlijsten in Canada en Engeland.
Andere gedichten, geschreven met legoblokjes en met Rubik-kubussen, heeft hij bijvoorbeeld geëxposeerd in de Marianne Boesky Gallery in New York.
 
Maar de bouwsteen waarmee Bök zijn verst strekkende werk heeft gemaakt is DNA, in het project The Xenotext. Hij heeft een chemisch alfabet opgesteld en een daarmee geschreven gedicht ingebracht in de celkern van de bacterie Deinococcus radiodurans die het nu eeuwenlang kan vermenigvuldigen (het gaat hier om een bijzonder taaie, resistente bacterie). In respons daarop produceert de bacterie een proteïne die weer gelezen kan worden als een nieuw gedicht, zodat Bök niet alleen zijn gedicht heeft vastgelegd tot ver na de laatste mens, maar ook een poëzie schrijvend organisme heeft gemaakt. De bacterie straalt nu een rood licht uit.
Bij al dit scheppend werk heeft Bök een carrière aan de universiteit als docent creative writing, literatuur en poëzie. Hij begon aan de universiteit van Calgary in Canada, de laatste paar jaar werkt hij aan de Charles Darwin-universiteit in Darwin, Australië.
© Han van der Vegt (Translated by Florian Duijsens)
Bibliografie
Crystallography, Coach House Press, Toronto, 1994
Eunoia, Coach House Books, Toronto, 2001
The Xenotext, Book 1, Coach House Books, Toronto, 2015
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Versopolis
J.E. Jurriaanse
Gefinancierd door de Europese Unie
Elise Mathilde Fonds
Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot
Veerhuis
VDM
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère