Roberto Amato

De ironische, lichte toon die veel van Amato's werk karakteriseert, is grappig en vervreemdend tegelijkertijd. Sommige critici vinden zijn werk te licht en noemen het 'verzen als duiven die tussen hemel en aarde bewegen, maar de vaste grond vermijden'. Maar voor hen die Amato's poëzie aandachtiger lezen, wordt duidelijk dat deze 'duiven die tussen twee werelden vliegen' essentiële kruimels van de realiteit achterlaten, vragen over het hiernamaals. Zinnen die de aanwezigheid van Graaf Giacomo Leopardi in herinnering roepen, de beroemde achttiende-eeuwse dichter die op 37-jarige leeftijd overleed, zoals in Amato’s gedicht 'Ieri ho visitato la casa di Leopardi'.

Amato is een meester in de ironie, bekwaam in het oproepen van vragen, herinneringen, toevalligheiden en overeenkomsten. Harde statements ontwijkt hij meestal, met zijn scherpe semi-heldere dichtregels en frequente retorische vragen. Hij geeft de voorkeur aan het belichten van twijfel; liever een openlijke betwisting van dingen dan het geven van een verklaring. Zijn dichtregels zweven, vinden evenwicht, tussen poëzie en proza. 

Margherita Loy observeert terecht dat poëzie, in het geval van Amato, niet altijd volledig begrepen hoeft te worden, soms moet ernaar worden geluisterd. Poëzie moet je voelen, zoals de verzen van Paul Celan of René Char, of de ademhaling van de geliefde naast je. 

Amato's eenvoudige, melodieuze regels zijn onweerstaanbaar en vol muziek. Ze bezitten een frisheid die zeldzaam is en uniek. Hij laat de lezer dichtbij komen, maar geeft hem tegelijkertijd een raadsel om op te lossen. Wat is eeuwigheid? Waarheen gaan onze diepste gedachten, waarom voelen we ons soms alleen en geïsoleerd, en is er een besloten plek tussen hemel en aarde in? Zijn gedichten worden bevolkt door vrouwen (Adele, Chiara en Silvia), bezet door steden (waarin men woont of reist, gescheiden door metafysische bruggen), door gigantische bibliotheken, door reflecties op het einde van de wereld. 

De manier waarop Amato regelmatig spreekwoordelijke taal gebruikt, zoals retorische vragen en ellipsen, versterkt het ongekunstelde van taal in zijn gedichten. Voorzichtig leidt hij ons, op een reis naar verschillende steden, landen en tijden. Het verleden is een essentieel onderdeel van het heden, en daarom ontmoeten we Graaf Leopardi en zijn Silvia. We zien Stefano Benni, de beroemde Italiaanse schrijver van fantasyboeken, in een café onder zeeniveau. Kortom, Amato doet ons verwonderen over de wereld door zijn eigen, altijd verwonderende ogen. Poëzie
Le cucine celesti. Diabasis, Parma, 2003; winnaar Premio Viareggio-Repaci Prijs
Il disegnatore di alberi. Elliot, Rome, 2009
L'acqua alta. Elliot, Rome, 2012
Le città separate. Elliot, Rome, 2015

Essays
L'agenzia di viaggi. Diabasis, Parma, 2006; winnaar Premio Spallicci Prijs 
Lo scrittore di saggi. Elliot, Rome, 2012

Artikelen over Amato
Margherita Loy. ‘Roberto Amato, Il poeta delle cose semplici'. Il fatto quotidiano. 29 September 2012

Links
‘Roberto Amato’ door Lorenza Pampaloni in La Repubblica, 4 September 2003 (in Italiaans)
‘Il disegnatore di alberi di Roberto Amato’ door Alberto Cellotto in Librobreve, 27 July 2014 (in Italiaans)
Video van Amato in gesprek met Vincenzo Mascolo voor Di penna in penna.