Martín Gambarotta

Gambarotta debuteerde in 1996 met het werk Punctum, een lang narratief gedicht, dat emblematisch is geworden voor de zogeheten Argentijnse poëzie van de jaren negentig. In negenendertig fragmenten brengt het gedicht het Argentinië van president Carlos Menem (1989-1999) in kaart; jaren van corruptie, hyperinflatie en verregaande privatiseringen, maar ook van een door (economisch) pragmatisme ingegeven ‘pacificatie-politiek’ met betrekking tot de recente geschiedenis, die in de praktijk neerkwam op een politiek van straffeloosheid en selectieve historische amnesie.
 
De dichter zelf omschreef Punctum eens als een “situatieanalyse in versvorm”, maar toch is zijn poëzie onmogelijk te beschouwen als een verdichte vorm van journalistiek commentaar. Integendeel, kenmerkend voor de poëtica van de negentigers generatie, is nu juist de afwezigheid van een lyrisch subject dat de wereld voor de lezer interpreteert. In het geval van Gambarotta leidt dat tot heterogene en meerstemmige composities waarin regelmatig gebruik wordt gemaakt van ready mades. Citaten uit songteksten, bijvoorbeeld, reclameleuzen of politieke slogans, maar ook, zoals in het geval van Relapso+Angola, absurdistische zinnen afkomstig van een automatisch vertaalde website. Het zijn allemaal stukjes van de maatschappelijke spiegel die de dichter ons uiteindelijk voorhoudt.
  
Meer in het algemeen zou je kunnen stellen dat de politieke betekenis van het werk van Gambarotta niet in eerste instantie referentieel is van aard (het is geen poëzie over politiek), maar eerder gelegen is in de manier waarop hij werkt met taal; met de taal van de politiek en met de politiek van de taal. Een sprekend voorbeeld is een naamloos gedicht uit Seudo (2000) waarin het dwingende karakter van het koppelwerkwoord ‘zijn’ wordt geproblematiseerd en de manier waarop taal ons zijn reduceert tot ons productieve vermogen: “om te beginnen / is een elektricien geen elektricien / maar een man die werkt als elektricien”.

Als een rode draad loopt dit principe door zijn werk: bij elke versregel lijken zowel de dichter als zijn personages zich opnieuw genoodzaakt te zien om de relatie tussen de woorden en de dingen te definiëren. Het spannende aan Martín Gambarotta’s werk is dat hij daarbij ook voortdurend op zoek blijft naar een poëtische taal om die relatie zelf opnieuw vorm te kunnen geven.
Bibliografie
Punctum, Libros de Tierra Firme, Buenos Aires, 1996
Seudo, Ediciones Vox, Bahía Blanca, 2000
Relapso + Angola, Ediciones Vox, Bahía Blanca, 2004
Refrito, La Calabaza del Diablo, Santiago de Chile, 2009
Punctum, Ediciones Vox / Mansalva, Bahía Blanca / Buenos Aires, 2011
Para un Plan Primavera, Ediciones Vox, Bahía Blanca, 2011
Punctum, Ediciones Liliputienses, Cáceres, 2012
Seudo, Ediciones Liliputienses, Cáceres, 2013
Seudo / Dubitación, Ediciones Vox, Bahía Blanca, 2013