Kwame Dawes
Kwame Dawes
“Sommige momenten vragen een preek, of een lezing, een vuist, of een kom met water, of een roos, niet een gedicht.” Dit is een van de karakteristieke adviezen die dichter Kwame Dawes op zijn website aan collega-dichters geeft. Het is duidelijk dat Dawes poëzie niet als een alledaags en van maatschappelijk belang ontdaan tijdverdrijf ziet. Hij roept zijn collega-dichters op tot helderheid en scherpte. Dat doet hij streng maar met humor: “De maan is altijd ver weg. Dat vergeten we heus niet.”
Kwame Dawes werd in 1962 in Ghana geboren, maar verhuisde op jonge leeftijd naar Jamaica, waar hij opgroeide en nog altijd het Calabash literature festival organiseert. Hij is de huidige dichter-laureaat van Jamaica (2024-2027). Inmiddels woont Dawes in de Verenigde Staten waar hij doceert aan de Universiteit van Nebraska. Hij publiceerde tot dusver eenentwintig dichtbundels gepubliceerd, waarvan de meest recente zijn Sturge Town (2023), Nebraska (2019) en Duppy Conqueror (2013), dat op de shortlist voor de PEN Open Book Award stond en een selectie gedichten uit vrijwel alle voorgaande bundels bevat, evenals diverse nieuwe gedichten. Dawes publiceerde daarnaast romans, korte verhalen, een toneelstuk, en een boek over reggaezanger Bob Marley.
Muziek in het algemeen en reggae in het bijzonder speelt een belangrijke rol in Dawes’ poëzie. Niet alleen wordt daarin vaak gerefereerd aan cruciale reggae-musici als Marley en Lee ‘Scratch’ Perry, de gedichten zelf zijn ook doortrokken van muzikaliteit. In zekere zin vervult Dawes met zijn gedichten ook de rol van de traditionele troubadour of griot. Hij vertelt verhalen die teruggrijpen op aloude mythes en belangrijke historische gebeurtenissen. Tegelijkertijd is Dawes ook een soort protestzanger, veel gedichten stellen sociale misstanden en maatschappelijke problemen aan de kaak. In veel recente gedichten komt bijvoorbeeld het thema van de slavernij aan de orde en daarnaast schreef Dawes over aids en racisme.
In zijn boek Natural Mysticism: Towards a New Reggae Aesthetic in Caribbean Literature heeft Dawes geprobeerd een nieuw soort poëtica te formuleren gebaseerd op de revolutionaire zogeheten ‘Roots Reggae’ uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Dawes ziet de reggae uit die tijd als een schoolvoorbeeld van hoe om te gaan met individualiteit binnen een gemeenschap en met innovatie binnen een traditie. Vanzelfsprekend is ook Dawes’ poëzie een poging dergelijke dualiteiten te verbinden. Zijn poëzie is geëngageerd en tamelijk traditioneel in vorm, maar niettemin klinkt er een duidelijk herkenbare stem in door. Een stem vol compassie die harde, zelfs gruwelijke beelden niet schuwt en die ondanks al het afschuwelijke optimistisch klinkt en swingt.
Dawes is een dichter die zijn talent in dienst stelt van de veelomvattende geschiedenis en cultuur van de landen waar hij woonde en anderen. Een opdracht die hij treffend onder woorden bracht in het gedicht ‘Erfenis’:
terwijl ik je dingen doorzoek naar de gelijkenis
met de beelden die je voor dit eilandenrijk bedacht.
[vertaling: Jabik Veenbaas]
Sponsors
