Jon Fosse

Schrijven deed Jon Fosse al als kind, maar zijn debuut Rødt, svart (Rood, zwart – roman) verscheen in 1983. Grote internationale bekendheid verwierf hij met zijn toneelstukken en aantal van zijn toneelstukken zijn in Nederland opgevoerd. Minder bekend in het buitenland zijn zijn poëzie, proza, kinderboeken en essays. Zijn roman Morgon og kveld (Ochtend en avond) en de novelle Andvake (Een waaknacht) zijn echter wel in Nederlandse vertaling verschenen. Jon Fosse heeft voor zijn werk een imponerende verzameling internationale literaire prijzen gekregen.
 
Grote gemene deler in Fosse’s oeuvre is de herhaling. Zijn taal is muzikaal, suggererend met een eenvoudige woordkeus zonder franje in een zich steeds repeterend ritme. Vooral in zijn romans en novelles wordt het verhaal als het ware voortgestuwd door dat ritme, onophoudelijk, zo nodig zonder onderbreking van de punt. Maar al vergt dat soms wel iets van de lezer, wegleggen heeft geen zin, je pakt het boek steeds weer op, gevangen in de melodie.
 
Ook de handeling is doorgaans sober, tot de kern teruggebracht. De schrijver schuwt het niet in al die eenvoud ‘zware’ onderwerpen aan te snijden: geboorte en dood, liefde en eenzaamheid zijn terugkerende thema’s. In zijn latere werk treden versterkt religieuze tendensen op.
 
Zelf gaat het Fosse niet om boodschap en betekenis in de kunst, maar om wat hij ‘de stille stem’ noemt, een inzicht, een ervaren tussen de regels, achter de woorden, in de stiltes van het bestaan te midden van golvende lijnen, water en wind, rotsen en regen ...

Jon Fosse was te gast op het 41ste Poetry International Festival. Deze tekst werd ter gelegenheid van dat optreden geschreven.

Bibliografie
 
Romans

 Raudt, svart, 1983
Stengd gitar, 1985
Blod. Steinen er, 1987
Naustet, 1989
Flaskesamlaren, 1991
Bly og vatn, 1992
Melancholia I–II, 1995–96
Morgon og kveld, 2000
Det er Ales, 2004
Andvake, 2007/8

Dichtbundels

Engel med vatn i augene, 1986
Hundens bevegelsar, 1990
Hund og engel, 1992
Nye dikt, 1997
Songar, 2009
 
Kinderboeken

Uendeleg seint, 1989
Kant, met ill. van R. Friberg, 1990
(2e uitg. met ill. van A. Düzakin, 2005)
Dyrehagen Hardanger. Fortelling for barn, 1993
Vått og svart, 1994
Nei å nei, 1995
Du å du, 1996
Fy å fy, 1997
Spelejenta, 2009
 
Toneelstukken

Og aldri skal vi skiljast, 1994
Namnet, 1995
Barnet, 1996 (utg. 1997)
Mor og barn, 1997
Sonen, 1997
Nokon kjem til å komme, 1996
Natta syng sine songar, 1997
Ein sommars dag, 1998
Draum om hausten, 1999
Besøk. Vinter. Ettermiddag, 2000
Vakkert, 2001
Dødsvariasjonar, 2002
Jenta i sofaen, 2003
Lilla / Suzannah. To skodespel, 2004
Dei døde hundane / Sa ka la. To skodespel, 2005
Svevn / Varmt. To skodespel, 2006
Rambuku / Skuggar. To skodespel, 2007
Eg er vinden, 2008
Desse auga, 2009
Jente i gul regnjakke, 2010


Essays e.d.

Frå telling via showing til writing, 1989
To forteljingar, 1993
Prosa frå ein oppvekst, 1994
Gitarmannen. Monolog, 1997
Eldre kortare prosa (med ill. av C. Wærenskjold), 1998
Gnostiske essay, 1999
 
Prijzen en onderscheidingen

- Deutscher Jugendliteraturpreis 2007 for Schwester (Søster)
- Svenska Akademiens nordiska pris 2007
- Anders Jahres kulturpris 2006
- Erelid van het Norske Dramatikeres Forbund 2006
- Commandeur in de St. Olavs Orden 2005
- Brages eresprijs 2005
- Festivaldichter voor de Festspela in Bergen
- PREMIO UBO voor het beste buitenlandse stuk 2004 in Italië
- Ridder van het Noorse nationale Verdienstkruis 2003
- Eresprijs Norsk kulturråds 2003
- Nynorsk litteraturpris 2003 voor Auge i vind
- Heddas ereprijs 2003
- Beste buitenlandse schrijver, Theater heute 2002
- Skandinavisk Nationalteaterpris 2002 voor Dødsvariasjonar
- Melsomprisen 2001 voor Morgon og kveld
- Nordisk Teaterunions dramatikarpris 2000 voor Ein sommars dag
- Nestroyprisen 2000
- Kultur- og kirkedepartementets litteraturpris voor kinder- en jeufdliteratuur  2000 voor  Søster
- Erelid van Det Norske Samlaget 2000
- Doblougprisen 1999
- Gyldendalprisen 1999
- Erellid van het Norsk Skuespillerforbund 1998
- Festivaldichter van Dei Nynorske Festspela 1998
- Aschehougprisen 1997
- Ibsenprisen 1996 voor Namnet
- Sunnmørsprisen 1996 voor Melancholia I
- Melsomprisen 1996 voor Melancholia I
- Samlagsprisen 1994
- Nynorsk barnebokpris 1993
- Nynorsk litteraturpris 1992 voor Bly og vatn
- Sokneprest Alfred Andersson-Ryssts fond 1992
- Nynorsk barnelitteraturpris 1989 voor Uendeleg seint