Maartje Smits
Maartje Smits
Maartje Smits studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie en voltooide haar master in Design aan het Sandberg Instituut. Ze debuteerde in 2015 met de bundel Als je een meisje bent, een muzikale, speelse en sterk feministische bundel. Twee jaar later verscheen Hoe ik een bos begon in mijn badkamer waarin Smits onder invloed van de Amerikaanse schrijfster Juliana Spahr en de Franse filosoof Bruno Latour als een van de eerste Nederlandse dichters van een groot ecologisch bewustzijn getuigt. Smits experimenteert daarnaast met (chat)bots om poëzie te genereren, niet alleen als tekst maar ook als performance. Momenteel werkt Smits, die zelf imker is, aan een prozaboek over bijen. Zij is ook als docent verbonden aan de Gerrit Rietveld Academie en ArtEZ, de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem.
Hoewel er in Nederland al lang geen avant-gardebewegingen meer zijn ontstaan, bewijst Maartje Smits dat vernieuwing binnen de poëzie op individueel niveau nog altijd mogelijk is. In het meisjesuniversum van Smits' eerste bundel laat zij bijvoorbeeld zien hoe een mix van feminisme, meertaligheid, digitale cultuur, telefonie en een zeer fijn gevoel voor taal en ritmiek tot prachtige, hoogst oorspronkelijke poëzie kan leiden. De manier waarop Smits haar gedichten uit het Nederlands laat breken en woorden en termen uit Duits, Engels en Frans opneemt, is zo’n beetje haar handelsmerk geworden. In het gedicht ‘Een lege sms’, waarin ze trefzeker digitale en ‘analoge’ ervaring door elkaar verweeft, schrijft ze: ‘ik stond op bewegen / mir volgde ein / blauw pulserend stipje / past streedlines lauwe / straten lichten canal / strips die Stadt uit’.
In Hoe ik een bos begon in mijn badkamer, een bundel waarin tekst en fotografie vaak op elkaar inwerken, is de digitale cultuur opnieuw aanwezig. Maar nu richt Smits in gedichten die je met recht ecopoëzie zou kunnen noemen haar aandacht op de vraag wat natuur is en hoe mensen zich tot de natuur verhouden. Ook heeft ze een scherp oog voor de maakbaarheid van het Nederlands landschap en de klimaatopwarming die de laatste jaren onheilspellend reëel is geworden. In het gedicht ‘De laatste mens’ staat: ‘dit is toch geen plek om uit te sterven / de laatste mens tekent hokjes in het zand / om zich thuis te voelen / ze kent alle namen van dieren en andere / begrippen die in onbruik zijn geraakt’.
Je zou kunnen zeggen dat het ecofeminisme, ruim veertig jaar nadat de Franse schrijfster Françoise d’Eaubonne dit als een van de eersten uitdacht, nu ook de Nederlandse poëzie heeft bereikt. Met dank aan Maartje Smits.
Als je een meisje bent, De Harmonie 2015.
Hoe ik een bos begon in mijn badkamer, De Harmonie 2017.
Sponsors
