Charles Bernstein
Charles Bernstein
Verzet tegen elke norm – opgelegde, maar vooral ook onuitgesproken normen. Dit kenmerkt het werk van de New Yorker Charles Bernstein, zij het als dichter, als theoreticus, polemist, docent, curator of facilitator van het gesprek over poëzie, waartoe hij in 1978 met Bruce Andrews het invloedrijke undergroundtijdschrift L=A=N=G=U=A=G=E oprichtte. Bernstein ageert tegen de poëtische gemakzucht van wat hij ‘Official Verse Culture’ noemt, tegen de suggestie van objectiviteit in cultuurwetenschappelijk schrijven, tegen schijnbare evidenties in politiek taalgebruik en tegen de standaardtaal zelf. Maar altijd vóór het experiment en vóór wildgroei van genres, stijlen, dialecten, vormen en stemmen.
Bernsteins poëzie viert de exuberante ontembaarheid van taal die kaders doorbreekt. Zijn bundels brengen maximaal uiteenlopende schrijfvormen bijeen: weerbarstige experimenten, verzamelingen aforismen, vormoefeningen en parodieën, vertalingen, ready-mades, essays in poëzievorm of omgekeerd, persoonlijke verslagen – alles om de bundel zo meerstemmig mogelijk te maken. Zijn begrip ‘echopoetics’ benoemt het onafzienbare ecosysteem van literaire, filosofische, idiomatische of popculturele toespelingen in zijn werk, waarin je, misschien, de vervormde echo’s van vele stemmen opvangt. Dit is even speels als ernstig: achter zijn gretig gebruik van absurde woordgrappen gaat vaak woedende maatschappijkritiek schuil en zijn exuberante literaire spelletjes kunnen een persoonlijke of historische pijn weerspiegelen.
Zo speelt Our United Fates met de stichtingsmythes van de Verenigde Staten en stelt Bernstein tegenover de eenheidsgedachte van het motto ‘e pluribus unum’ de noodzaak van meerstemmigheid en verwerking van historisch onrecht. De Ballad Laid Bare By Its Devices (Even) is geschreven voor een conferentiepanel van de Modern Language Association gewijd aan de ballad. Het gedicht is een essay als een pastiche vol klankspel en woordspelingen, een ode aan de veelzijdigheid van deze vorm. Tegelijk ondergraaft dit volksgenre in het gedicht Bernsteins eigen universitaire dichterschap, roept het op tot hernieuwde solidariteit in ons nieuwrechtse, autoritaire tijdperk, en tot de heruitvinding van de collectieve, altijd meervoudige stem van de ballad.
Poëzie
Controlling Interests, Roof Books, New York, 1980
The Sophist, Sun & Moon Press, Los Angeles, 1987
Rough Trades, Sun & Moon Press, Los Angeles, 1991
Islets/Irritations, Roof Books, New York, 1992
Dark City, Sun & Moon Press, Los Angeles, 1994
Republics of Reality. 1975-1995, Sun & Moon Press, Los Angeles, 2000
With Strings, University of Chicago Press, Chicago, 2001
Girly Man, University of Chicago Press, Chicago, 2006
All the Whiskey in Heaven, Selected Poems, Farrar, Straus and Giroux, New York, 2011
Recalculating, University of Chicago Press, Chicago, 2013
Near/Miss, University of Chicago Press, Chicago, 2018
Topsy-Turvy, University of Chicago Press, 2021
Libretti
Shadowtime, Green Integer, Los Angeles, 2005
Blind Witness, Factory School, New York, 2008
Essay
Content’s Dream, Sun & Moon Press, Los Angeles, 2001
A Poetics, Harvard University Press, Cambridge, 1992
My Way. Speeches and Poems, University of Chicago Press, Chicago, 1999
Attack of the Difficult Poems, University of Chicago Press, Chicago, 2011
A Pitch of Poetry, University of Chicago Press, Chicago, 2016