Ida Börjel

De moersleutel is het gereedschap dat het meeste aansluit bij veel van het werk van Börjel, waarin zij taal gebruikt om zowel te demonteren als te repareren in een poging de machine te saboteren, maar ook stil te krijgen. Zoals ze schrijft in ‘Gereedschap’ uit Miximum Ca’Canny The Sabotage Manuals,

de wapens van de saboteur zijn de dingen waar
ze normaal gesproken mee rondloopt       als de
mater familias die zij is                 als de
arbeidskracht die zij is      het arsenaal

De debuutbundel van Börjel, Sond (2004), ontving zowel de Katapultpriset, de prijs van de Zweedse vakbond van schrijvers voor het beste debuut, als de Borås Tidning-prijs voor het beste debuut. In haar daaropvolgende bundel, Skåneradio, die werd gepubliceerd in 2006, weerklinkt de echo van telefoontjes naar een lokaal radiostation om zo het verdriet en het groeiende gevoel van onmacht en isolement van de lokale bevolking te onthullen. Door de spaarzame omschrijving van de korrelige zaadjes van nativisme, xenofobie en politiek misgenoegen is het boek op lyrische wijze profetisch.

Iedere poëtische onderneming van Börjel wordt gedreven door haar toewijding aan het proces van wetenschappelijk onderzoek, en krijgt vorm door de rigoureuze verkenning van literair en politiek beleid waarin taal als instrument wordt geschapen en herschapen. Niets is heilig voor Börjel, zoals duidelijk wordt door het constante herschikken en deconstrueren van haar project Miximum Ca’Canny The Sabotage Manuals uit 2013. Ze werd voor dit project geïnspireerd door een handboek uit 1916 dat was gepubliceerd door de Industrial Workers of the World. In The Sabotage Manuals versmelten het politieke en het lyrische als de these of distillatie van de schade van het kapitalisme, en als mogelijke reparaties – individueel en collectief – die kunnen worden verschaft door kleinere en grotere daden van sabotage.

Ma, het gedicht van Börjel dat de lengte van een volledige bundel heeft, werd in 2014 genomineerd voor de meest prestigieuze literaire award van Zweden, de Augustprijs. In een reactie op het invloedrijke Alphabet van Inger Christensen uit 1981, verwoordt Ma gebeurtenissen en ervaringen die zich ontvouwen in de onderwaterschaduwen en het nucleaire licht van het Antropoceen. Ma is niet zozeer een helende tekst als wel een getuigschrift dat spreekt voor één en voor velen, voor de eenzame moeder en de protesterende massa.
 
Het werk van Börjel is vertaald naar 21 talen; als vertaler heeft zij zelf werk van Solmaz Sharif naar het Zweeds vertaald (samen met Jennifer Hayashida), en in haar reizen naar het Midden-Oosten heeft ze Samira Negrouche, Dalia Taha en Mona Saffar vertaald naar het Zweeds.
Bibliografie
Sond. OEI Editör, Stockholm, 2004
Målarbok, in samenwerking met Lars Mikael Raattamaa en de designgroep Reala, Tensta Konsthall, Stockholm, 2005.
Skåneradio. OEI Editör, Stockholm, 2006
Konsumentköplagen : juris lyrik. OEI Editör, Stockholm, 2008
Miximum Ca’ Canny Sabotagemanualerna you cutta da pay we cutta da shob. Moss, Norway, 2013.
Ma. Albert Bonniers Förlag, Stockholm, 2014.
Co-vertaler, met Jennifer Hayashida, Look, door Solmaz Sharif, Malmö, Rámus Förlag, 2017.
 
Bloemlezingen (Geselecteerd)
asymptotejournal.com
Lyrikline

Vertalingen
Sond vertaald naar het Perzisch door Robab Moheb voor Entesharate, Iran, 2006.
Sond vertaald naar het Frans door Esther Sermage, Les petits matins, France, 2010.
Miximum Ca’Canny The Sabotage Manuals (chapbook), vertaald naar het Engels door Jennifer Hayashida, Berkeley, CA: Commune Editions, 2015.
Miximum Ca’Canny The Sabotage Manuals, vertaald naar het Engels door Jennifer Hayashida, Commune Editions, Berkeley, 2016.
 
Prijzen
2005 – Borås Krant Debuutprijs voor Sond
2005 – Katapult Prijs voor Sond, toegekend door de Zweedse vakbond van schrijvers
2008 – Mare Kandre Prijs
2008 – Nöjesguiden Literaire Prijs
2009 – Kalleberger Stipend toegekend door de Zweedse Academie
2010 – Sveriges Radio Poëzieprijs
2011 – Anna Sjöstedt’s Reisonderscheiding
2014 – De Gustaf Fröding Vereniging Poëzieprijs
2015 – Erik Lindegren Prijs
2015 – Gerard Bonnier Poëzieprijs voor Ma
 
Artist’s Projects
Sound Walk, ”Why we walk in circles when we are lost” – Malmö, Sweden
www.miman.org/soundwalk, 2007
Installation ”KKöpl” – Röda Sten, Gothenburg, Sweden, 2008
Installation ”Rummet Rosen Orden Anna O” – For the exhibition “Gray Zones,” Ystad Art Museum, Sweden, 2010.
Konsumentköplagen : juris lyrik staged as a play at the City Theater of Helsingborg, 2010
‘The Act’ juridisk lyrik (website and performance: www.theact.pl), a collaboration in interactive design at Malmö Högskola, featuring a performance by the actor Rafael Pettersson at the Skåne Art Association, 2012.