Dichter

Sybren Polet

(Nederland, 1924 - 2015)

Biografie

Sybren Polet (pseudoniem van Sybe Minnema) wordt als dichter vaak tot de vijftigers gerekend maar hij neemt eigenlijk vanaf zijn eerste bundels eerder een volstrekt eigen positie in tussen de Vijftigers en de tegenbeweging van Zestig. In zijn werk spreekt een duidelijk verzet tegen de zuivere lyriek van de experimentelen. Maar ondanks de referenties aan de harde realiteit wil hij, meer dan de groep rond Zestig, een literatuur die ingrijpt in de werkelijkheid. Polet blijkt de wegbereider van het postmodernisme in de Nederlandse poëzie en kan als zodanig als een tweede Ezra Pound beschouwd worden, zo constateren Mathijs Sanders en Redbad Fokkema, in Lessen in ongehoorzaamheid, hun essay uit 1995 over Polet.

Sybren Polet debuteerde onder eigen naam in 1946 met de gedichtenbundel Genesis. Met Demiurgasmen (1953) debuteert Polet onder pseudoniem. In 1961 verscheen zijn eerste roman Breekwater, waarin de figuur Lokien wordt geïntroduceerd die hij geregeld in zijn romans laat optreden. In al zijn werk reflecteert Polet op de werkelijkheid. De gretigheid waarmee hij die werkelijkheid toelaat om deze vervolgens uit elkaar te trekken en in een nieuw verband te tonen maken duidelijk dat (zoals Piet Gerbrandy constateerde) zijn oeuvre er op gericht is om de verbeelding te prikkelen en te leren fundamenteel open te staan voor het nieuwe, het onbekende, het potentiële.

In zijn autobiografie Een geschreven leven schrijft hij over zijn denken en het schrijven dat in het verlengde daarvan ligt: “dit denken, en in wezen alle oorspronkelijke denken, is meer een fladderend, vleermuisachtig voelen en aftasten, een schoksgewijs vooruit denken; controle volgt achteraf. Geef je hieraan over en het voornaamste komt er wel te staan zonder dat je je daar al te veel om hoeft te bekommeren; de vorm ontwikkelt tot op zekere hoogte zichzelf uit wat reeds gedacht en geschreven is. Wat ik mij voornam waren schrijftechnische zaken als: geen antwoorden laten geven op vragen wanneer dit niet nodig is; het stellen van de vraag is het belangrijkste en maakt het antwoord vaak overbodig. Van daaruit het procedé doortrekkend: veel wit en stippeltjes, al het overbodige weglaten.”

Polets voor de VSB Poëzieprijs genomineerde bundel Virtualia.Teletonen: Even- en nevenbeelden laat zijn poëtische werkwijze en fascinatie opnieuw overtuigend zien. Het levert een bundel op vol citeerbare zinnen die van een heldere scepsis getuigen en precies laten zien hoe de taal de werkelijkheid maakt en zoekmaakt. “Alle vernieuwing komt voort uit onevenwichtige taalsituaties”, schrijft Polet. “Er vallen steeds meer gaten in het niets.”
In 2003 ontving Sybren Polet de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre

Selectie poëziebundels

Demiurgasmen, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1953
Gedichten 1998-1948, Wereldbibliotheek, Amsterdam2002
Luchtwegen. Nergenswind, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2003
Avatar. Avader, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2006
Binnenstebuitenwereld, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2008
Donorwoorden, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2010
Virtualia.Teletonen: Even- en nevenbeelden, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2012