Poetry International Poetry International
Artikel
CBK Rotterdam / Poetry International / View with a Room / Boekhandel Van Gennep

Breyten Breytenbach in Rotterdam

10 september 2014
Van 7 t/m 11 oktober a.s. is Breyten Breytenbach te gast in Rotterdam. De Zuid-Afrikaanse dichter, schrijver en schilder trad tussen 1971 en 1996 vaak op tijdens het Poetry International Festival. Tijdens een van die bezoeken doopte hij de grote plataan aan de Westersingel om tot 'Graf van de onbekende dichter', in de volksmond ook wel 'Breytenbachboom' of Poetree' genoemd. Breytenbach is in Rotterdam op uitnodiging van het CBK dat onlangs de restauratie van zijn schildering in de Gaffelstraat heeft afgerond. Op 9 oktober gaat Ernest van der Kwast in Z-files met de kunstenaar Breytenbach in gesprek. Op 8 oktober organiseert Poetry International met Boekhandel Van Gennep een poëzielezing met de dichter en de onthulling van de officiële plaquette 'Graf van de onbekende dichter' bij de Platanus x hispanica.
Muurschilderingen
Aan de Gaffelstraat in de Rotterdamse wijk het Oude Westen prijken al sinds jaar en dag twee bijzondere muurschilderingen van bijzondere makers. In de muurschildering van de Zuid-Afrikaanse dichter en schilder Breyten Breytenbach (1992) komen kunst en politiek bij elkaar. Het werk verbeeldt een gevangen schrijver die verlangt naar de vrijheid. Naast de beeltenis staat een rijtje namen van schrijvers die in verband met hun werk gevangen werden gezet. Deze schildering heeft alles te maken met het poëzie festival Poetry International dat destijds jaarlijks een ereprijs toekende aan een dichter die om zijn literaire activiteiten gevangen werd gehouden. Diens naam werd toegevoegd aan de ornamentenlijst en doorgehaald wanneer hij vrij kwam. Breyten Breytenbach kreeg de prijs in 1981; een jaar later werd hij na een gevangenschap van zeven jaar vrij gelaten. Elke prijswinnaar kreeg destijds een werk in de openbare ruimte.

De schildering van Lucebert – Het verhaal is zo goed dat het nog lang niet uit is (1994) – is voorzien van een regel uit zijn gedicht Tijdstafel en geslachtstabel. Lucebert sprak zich uit voor de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder die van schrijvers. Lucebert en Breytenbach leerden elkaar kennen op het Poetry International Festival en werden hechte vrienden.

Kunst in de openbare ruimte
Openbare Kunst & Openbare Ruimte (BKOR) zorgt met regelmaat voor het voorzien van de ornamentenlijsten in de stad van nieuwe werken en voor het herstellen van de oude klassiekers. Onlangs werden de werken van Lucebert en van Breytenbach gerestaureerd. Dit was een directe aanleiding om een editie van het programma Z-Files, Kunst en de Stad te wijden aan de beide dubbeltalenten: Lucebert en Breytenbach waren beide zowel schilder als dichter. Poetry International en CBK Rotterdam nodigden Breyten Breytenbach voor deze gelegenheid uit om naar Rotterdam te komen. Hij zal de eregast zijn op deze bijzondere avond.

Platanus x hispanica / Graf van de Onbekende Dichter
woensdag 8 oktober, 17:00 uur - {piform id="23" title="reserveren"} 

“Elk mens is een verborgen dichter”, met deze woorden doopte dichter Breyten Breytenbach tijdens het Poetry International Festival in 1986 de grote, statige plataan aan de Westersingel tot monument voor vrije gedachten. De boom werd omgedoopt tot ‘Graf van de Onbekende Dichter’. Bijna 30 jaar later, plaatst Poetry International een plaquette bij de boom waarmee de boom de status van officieel monument krijgt. Op 8 oktober om 17.00 uur wordt – in aanwezigheid van Breyten Breytenbach – de plaatsing van de plaquette gevierd. Aansluitend is er een feestelijk programma in boekhandel Van Gennep aan de Oude Binnenweg.

Breytenbach schreef tijdens zijn gevangenschap in Zuid-Afrika (1975-1982) een verhaal waarin hij sprak over 'het graf van een dichter'. Een soort ontmoetingsplek waarnaar dichters een 'pelgrimstocht' konden ondernemen om er te 'mediteren'. Want, zo was zijn gedachte, elk mens is een verborgen dichter. Er moet dus ergens op de wereld een plek zijn waar men zijn of haar gedachten de vrije loop kan laten. Na zijn vrijlating kon het verhaal van Breytenbach in samenwerking met de organisatie van Poetry International een plek krijgen aan de Westersingel.

Z-Files, Kunst en de Stad: Lucebert en Breyten Breytenbach
Met: Breyten Breytenbach en Kamagurka, gastheer: Ernest van der Kwast
Donderdag 9 oktober, 17:00 uur / WORM

Ernest van der Kwast praat met Breyten Breytenbach en andere gasten over het werk van Lucebert. Deze Z-Files wordt georganiseerd naar aanleiding van de renovatie van de muurschilderingen van zowel Lucebert als Breytenbach; beiden in de Gaffelstraat te Rotterdam.

The Z-Files, Kunst en de Stad is serie programma´s van SIR en BKOR (beiden onderdeel van het CBK Rotterdam) waarin kunst, openbare ruimte en de stad aan bod komen door middel van lezingen, presentaties en excursies. Doel van het programma is het onder de aandacht brengen van de bijzondere collectie kunstwerken in de openbare ruimte van Rotterdam en het belichten van actuele ontwikkelingen in de stad.
Vertaler: Mia You
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Versopolis
J.E. Jurriaanse
Gefinancierd door de Europese Unie
Elise Mathilde Fonds
Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot
Veerhuis
VDM
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère